„De light” H.art Company powstało jako produkcja przygotowana pod okiem Ulriqi Fernqvist i Petera Svenzona, dyrektorów artystycznych szwedzkiego Art Of Spectra w ramach rezydencji 13. Gdańskiego Festiwalu Tańca i miało swoją premierę 20 sierpnia 2021 r. w gdańskim klubie Żak. Choreograf, pomysłodawca i zarazem wykonawca spektaklu zaprosił do współpracy troje tancerzy: Katarzynę Ustowską, Różę Kołodę i Kamila Wawrzutę. Za reżyserię dźwięku i obrazu odpowiadał Wiktor Podgórski.
Stołeczny pokaz – 30 października 2021 roku – zakończył nie tylko „Tydzień Tańca”, ale i jesienną edycję 17. Międzynarodowego Festiwalu Tańca Zawirowania w Centrum Teatru i Tańca w Warszawie. Od początku, a w zasadzie jeszcze przez rozpoczęciem, owiany był tajemnicą, bowiem pierwszy raz widzowie Sceny przy ul. Bruna nie mogli czekać na początek pokazu we foyer, lecz musieli cierpliwie stać przy zamkniętych drzwiach wejściowych. Nie pomogły odpowiedzi pracowników teatru na liczne pytania widzów. Poinformowano nas, że będziemy wpuszczani do sali w niewielkich grupach, i że… nie ma rozstawionej widowni, nie ma krzeseł, przynajmniej do chwili, aż artyści o tym nie zdecydują.
Wejście na scenę pełną dymu dawało niesamowite wrażenie zagubienia we mgle, bo nawet znając pomieszczenie z innych odbywających się tu wydarzeń można było stracić orientację kierunku i wielkości przestrzeni. „Mgłę” rozpraszał początkowo silny reflektor, który prowadzony przez jednego z artystów zmieniał swoje położenie, co powodowało powstawanie zróżnicowanego układu cieni. Prawie niewidoczna postać kobieca co jakiś czas wypowiadała pojedyncze słowo związane z ludzką percepcją, na przykład „ruch”, „dotyk”. A performerzy przemieszczali się między widzami, nierzadko podchodząc bardzo blisko, co mogło prowadzić do błędnego założenia, że nastąpi między nimi jakaś interakcja, jednak po chwili postaci zmieniały miejsce, kierunek i sposób poruszania się… Dodatkowe światło z trzymanych w rękach latarek oświetlało twarze artystów, skupiając na sobie spojrzenia widzów, zatrzymując tym samym jakiś grymas, pochylenie jak w fotograficznym kadrze.
Powoli, gdy w pomieszczeniu znajdowali się już wszyscy oglądający, zaczęła być tworzona odrębna strefa krzeseł, nastąpił powrót do tradycyjnego podziału na scenę i widownię. „Mgła” została rozproszona, ale nadal światło było głównym aktorem. To ono, odpowiednio kierowane, stawało się areną, na której tancerze walczyli, kochali, poszukiwali sensu życia lub drugiego człowieka. Światło wydobywało ich z ciemności, a oni dążyli ku niemu, próbując nim zawładnąć, choć to ono było głównym choreografem. Światło przyciągało – niesamowita była scena, w której tancerka patrząc w reflektor zachowywała się jak oszołomiona ćma, jej twarz niczego nie wyrażała, skupienie odebrało jej myśl, rozum, wszystkie uczucia z wyjątkiem magii przyciągającego blasku i na końcu bólu, jaki towarzyszy zawsze, gdy wzrok skupiamy przez długi czas w jednym punkcie.
Scenariusz przedstawienia nie był jednorodny, w moim odczuciu brakowało w nim linearnej spójności. W pewnym momencie zaczęłam nawet odczuwać znużenie, zwłaszcza gdy oświetlenie zmieniało barwę lub intensywność, a taniec wydawał mi się niezwiązany z głównym przesłaniem. Przedstawienie zrobiło jednak na mnie duże wrażenie, dając wiele materiału do przemyśleń, refleksji, do zadawania sobie pytań, jak bardzo istnienie świata i nas samych zależy od światła, jak bardzo zależymy od jego istnienia. Kierowane na tancerzy czy na widzów pozwalało zrozumieć, co kryje się za wieloma wyrażeniami, które dotyczą naszego życia, w którym na przykład „wystawiamy się na światło dzienne”, zatem ujawniamy się, pokazujemy siebie i swoje emocje.
Elżbieta Bisch, Strona Tańca
„De light” H.art Company, koncept, choreografia, wykonanie: Artur Grabarczyk, współpraca choreograficzna, wykonanie: Katarzyna Ustowska, Róża Kołoda, Kamil Wawrzuta, reżyseria dźwięku i obrazu: Wiktor Podgórski, premiera: 20.08.2021, Klub Żak w Gdańsku w ramach programu „Rezydencja/Premiera na Gdańskim Festiwalu Tańca”, organizator pokazu: Teatr Tańca Zawirowania, pokaz w ramach: 17. Międzynarodowy Festiwal Tańca Zawirowania, pokaz: Centrum Teatru i Tańca w Warszawie, 30.10.2021
