Nadchodzi wyzwolenie

Nadchodzi wyzwolenie
Centrum Teatru i Tańca Zawirowania otworzyło nowy rok polską premierą „Estranee”, czyli spektaklem przygotowanym przez choreografkę Francescę Caselli z Włoch. Pokaz, który odbył się 19 stycznia 2023 r. to kolejny przykład udanej współpracy zagranicznej ale też przykład efektywnego skorzystania z artystycznych zasobów drzemiących w osobach uczących się w Akademii Tańca Zawirowania (w tym przypadku w samych uczestniczkach).

„Estranee” jest pracą na wskroś kobiecą, opierającą się na celebracji własnego ciała i procesie uwalniania go ze społecznych i – jak pisze sama Caselli – politycznych ograniczeń. To projekt o wolności, transformacji, o zmianie we współczesnym świecie. Spektakl ten rozpoczęła impresja filmowa, w której widzieliśmy kobietę w masce przeciwgazową, przysypywaną ziemią przez męskie dłonie. Wideo przywodziło na myśl nie tylko niemożność oddychania pełną piersią lecz też wszystkie autorytarne działania dążące do utrzymania siły systemu patriarchalnego, gaszącego możliwości rozwoju kobiet, tłumiącego ich zachowania i myśli, przygniatającego ich marzenia do ziemi. W miarę rozwoju pracy tancerki uwalniały się z tych – tu symbolicznych, a w życiu przecież całkiem realnych – ograniczeń, zrzucały swoje ubrania i zatapiały się w swoistym procesie wyrywania się z niesprawiedliwych, nierównych norm obyczajowych, religijnych (?) czy środowiskowych.

Miało to swoje odzwierciedlenie w ruchu obecnym w poszczególnych scenach, od siedzenia na krzesłach i jedynie delikatnego dotykania swoich ciał, przez sekwencje z błyskami latarek ujawniającymi ciemne strony osobowości i demoniczne twarze, radosny rodzaj stepu z dzwonkami aż po żywiołowy, dynamiczny, improwizowany taniec z rozpostartymi ramionami, który kończył „Estranee”. Część obecnego w tej choreografii ruchu nawiązywała do ludowych tańców typowych dla południowych Włoch i choć dla polskiego widza te figury były kulturowo nieznane (bądź mało znane), trudne do umiejscowienia w czasie i regionie, czuć w nich było rodzaj misterium czy rytuału. Ogólnie cała praca niosła ze sobą silny potencjał witalności, odważnego przechodzenia od skrytości, nieśmiałości i wycofania się do otwartości, zdobywania przestrzeni i czerpania z życia pełnymi garściami.

Co ważne, choreografia Caselli nie była rodzajem wsobnego procesu rozgrywającego się wewnątrz bohaterek, to nie był rodzaj medytacji – czysto prywatnego, intymnego procesu. Jej opowieść przybrała formę społeczną opierającą się zarówno na współpracy tancerek ze sobą, jak i ich współpracy z muzyką. Obecny na scenie CTiT multiinstrumentalista Alessio Bettoli grający na instrumentach perkusyjnych, ale też wykorzystujący elektronikę czy własny głos, tworzył tu naprawdę niesamowite światy, przestrzenne, plastyczne, pobudzające wyobraźnię. Tancerki dobrze wykorzystały te zaproponowane przestrzenie, śmiało w nie wnikały, reagowały na muzykę z dużą wrażliwością (szczególnie w scenach z narastającym brzmieniu bębnów). Ich taniec wydawał się być tak autentyczny, że nie byłoby dziwnym, gdyby tancerki z Akademii Tańca Zawirowania naprawdę przechodziły na naszych oczach swoją wewnętrzną drogę osobistego wyzwalania się.

Sandra Wilk, Strona Tańca

„Estranee”, choreografia: Francesca Caselli, interpretacja: Francesca Caselli, Magdalena Wojcik, wykonanie z udziałem tancerek Akademii Tańca Zawirowania, muzyka (na żywo): Alessio Bettoli, współpraca przy wideo Mattia Nicolai, polska premiera: 19.01.2023, pokaz: Centrum Teatru i Tańca Zawirowania, 19.01.2023