Ukraińskie choreografki Angelina Zabelina i Alyona Omelina dobrze wiedziały, że ich spektakl o wojnie, oparty na prawdziwych doświadczeniach i przeżyciach, będzie poruszać. Wiedziały i wykorzystały cały możliwy kontekst, by ruchem, tańcem, słowem i obrazem opowiedzieć o cierpieniu, jakiego doświadczyli ci, którzy przeżyli bombardowania, widzieli rosyjskie oddziały strzelające do cywili czy ci, którzy stracili na zawsze swoich bliskich na prowadzonej przez Rosję wojnie w Ukrainie. Premiera „Nowej rzeczywistości” odbyła się 19 czerwca 2022 r. w Centrum Teatru i Tańca w Warszawie, w wyprodukowanej w ramach działalności Akademii Tańca Zawirowania pracy wystąpiły same Ukrainki, niektóre pierwszy raz na scenie.
Trudno powiedzieć czy „Nowa rzeczywistość” opisuje przyszłość, nadzieje i pragnienia z nią związane – raczej był to marginalny wątek, ten spektakl przede wszystkim dotyka teraźniejszości (w tym sensie „nowa rzeczywistość” to nie ta oczekiwana, wolna, wyzwolona, lecz ta związana z działaniami wojennymi i uchodźctwem). Choreografia pokazuje też bolesną przeszłość wraz z jej frontowymi okrucieństwami, bólem i wspomnieniami po zabitych. Jedyny, jasny akcent dotyczący przyszłości to nawet nie wezwanie do jakiegoś zewnętrznego zatrzymania wojny, a stanowcze żądanie zamknięcia przestrzeni powietrznej nad Ukrainą – decyzji, która może zadecydować o zwycięstwie ukraińskich wojsk nad rosyjskimi.
Przedstawienie zagrane zostało częściowo w języku angielskim, a częściowo rosyjskim (bez tłumaczenia), choć choreografki wiedziały, że na widowni są osoby nieznające rosyjskiego czy ukraińskiego; ale nie warto mieć z tego powodu zarzutów, bo czas jest szczególny i „Nowa rzeczywistość” powstała przede wszystkim dla samych zainteresowanych, żyjących raczej z musu niż wyboru na obcej ziemi i połączonych wspólnym doświadczeniem (zresztą praca była na tyle symboliczna, że bariera językowa nie miała większego znaczenia).
Prezentacja Zabeliny i Omeliny zbudowana została z niemal niepowiązanych ze sobą scen, jakby to były historie różnych osób połączonych jedynie tematem wojny. W sumie to prosty i skuteczny sposób na spektakl o takim temacie, choć na pewno można było bardziej popracować nad przejściami z jednego „wyznania” do drugiego. Co ciekawe, w „Nowej rzeczywistości” nie było w ogóle sekwencji partnerowania, zaproponowano tu za to „opowieści” solowe lub grupowe, o różnym natężeniu dynamiki ruchu i rozmaitej symbolice (zarówno pozytywnej, jak i negatywnej). Ogólnie ukraińska choreografia znacznie różniła się od polskich realizowanych na większe grupy, bo wykorzystano w niej wiele elementów znanych z pokazów formacji tanecznych, a podczas kilku naprawdę świetnie wykonanych scen solowych widać było, że tancerki mają znacznie większe przygotowanie z gimnastyki artystycznej, niż z baletu czy tańca współczesnego. Całość uzupełniono sceną aktorską i kilkoma chwytającymi za serce projekcjami będących hołdem dla zmarłych i obrazujących wyniszczanie Ukrainy przez rosyjskie wojska. Naprawdę trudno było okiełznać emocje widząc dokumentalne nagrania bombardowanych bloków mieszkalnych, takich samych przecież, w których my żyjemy, obrazy rannych czy widoki ciał chowanych w masowych grobach.
Publiczność – w większości ukraińska – nie mogła powstrzymać łez, a premierowy pokaz oklaskiwano na stojąco. Nic dziwnego – to był spektakl od nich dla nich. Ale my także powinniśmy się pochylać nad tym głosem o nowym świecie, w którym Ukraińcy na polu walki i Ukrainki na uchodźctwie nagle się znaleźli i w jakim, mimo rozdzierającego bólu, muszą odnaleźć w sobie wręcz heroiczną siłę, by przetrwać.
Sandra Wilk, Strona Tańca
„Nowa rzeczywistość” Akademia Tańca Zawirowania (grupa projektowa), choreografia: Angelina Zabelina i Alyona Omelina, wykonanie: Zahorodnia Ann, Filina Yelyzaveta, Chekina Daria, Opanasiuk Anastasia, Sydorak Sofiia-Mariia, Zakharchenko Iryna, Kuts Ilona, Tykhenka Daria, Myloslavska Anna, Khnykina Alona oraz dzieci: Batashvili Mariia i Toropova Ulyana, premiera: 19.06.2022, produkcja: Akademia Tańca Zawirowania/Fundacja Scena Współczesna, pokaz: Centrum Teatru i Tańca w Warszawie, 19.06.2022
